เรื่องสินเชื่อดูจะยังไม่ใช่เรื่องง่ายสำหรับผู้ประกอบการที่อายุธุรกิจไม่มาก เพราะยังคงเผชิญกับปัญหายอดฮิต คือ ขาดหลักทรัพย์ค้ำประกัน แผนธุรกิจไม่ชัดเจนพอ  และขาดการเดินบัญชีธนาคารอย่างสม่ำเสมอ แต่ก็ยังโชคดีที่ว่ามีเหล่า Startup เพียงส่วนน้อยเท่านั้นที่เลือกทางลัดแต่อันตรายด้วยการไปกู้เงินนอกระบบ

บรรษัทประกันสินเชื่ออุตสาหกรรมขนาดย่อม (บสย.) นิตยสาร SME Thailand และมหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ทำการสำรวจความเห็นของผู้ประกอบการขนาดเล็ก (มีการจ้างงานไม่เกิน 50 คน) จากทั่วประเทศจำนวน 311 ราย  เกี่ยวกับพฤติกรรมการรับข้อมูลข่าวสารด้านสินเชื่อและการขอสินเชื่อ ได้ผลดังนี้

โดยภาพรวมแล้ว  แหล่งสินเชื่อหลัก (ตารางที่ 1) สามอันดับแรกของผู้ประกอบการ จะเป็นสถาบันการเงิน ครอบครัว/ญาติ  และสินเชื่อส่วนบุคคล/บัตรเครดิต  แต่สำหรับผู้ประกอบการที่ดำเนินธุรกิจมาไม่เกิน 3 ปี หรือกลุ่ม Startup จะพบว่าสัดส่วนการใช้สินเชื่อจากสถาบันการเงินจะน้อยกว่าสถานประกอบการที่มีอายุตั้งแต่ 4 ปี ขึ้นไปและ สะท้อนให้เห็นว่า กลุ่ม Startup ยังต้องพึ่งพาแหล่งทุนนอกระบบเป็นหลัก

ตารางที่ 1 แหล่งสินเชื่อที่ใช้

                ตารางที่ 2 แสดงการนำเงินรายได้ไปใช้  โดยพบว่า ในกลุ่ม Startup พฤติกรรม 3 อันดับแรกได้แก่ การนำเงินที่ได้เก็บไว้กับตัวสำหรับเอาไว้หมุนเวียน หากมีเหลือค่อยเอาไปฝากธนาคาร คิดเป็น 50.85 เปอร์เซ็นต์  นำเงินทั้งหมดไปฝากธนาคารเป็นระยะ คิดเป็น 26.55 เปอร์เซ็นต์  และอีก 14.12 เปอร์เซ็นต์ นำเงินไปจ่ายให้กับคู่ค้าทันทีส่วนที่เหลือค่อยไปฝากธนาคาร  สำหรับผู้ประกอบการช่วงอายุ 4-9 ปี พฤติกรรม 3 อันดับแรกได้แก่ นำเงินทั้งหมดไปฝากธนาคารเป็นระยะ คิดเป็น 34.85 เปอร์เซ็นต์  การนำเงินที่ได้เก็บไว้กับตัวสำหรับเอาไว้หมุนเวียน หากมีเหลือค่อยเอาไปฝากธนาคาร คิดเป็น 31.82 เปอร์เซ็นต์ และอีก 24.24 เปอร์เซ็นต์ นำเงินไปจ่ายให้กับคู่ค้าทันทีส่วนที่เหลือค่อยไปฝากธนาคาร

ตารางที่ 2 การใช้เงินจากรายได้ประจำจากการขยายสินค้าหรือบริการ

ตารางที่ 3 แสดงผลการประสบปัญหาในการเข้าถึงแหล่งทุนหรือสินเชื่อ  ซึ่งจะพบว่า  โดยภาพรวมแล้ว  ผู้ประกอบการอายุ 4 ปีขึ้นไปจะประสบปัญหาด้านการของสินเชื่อมากกว่ากลุ่ม Startup เนื่องจากแหล่งสินเชื่อหลักที่ใช้เป็นแหล่งสินเชื่อจากสถาบันการเงิน  ซึ่งต่างกับกลุ่ม Startup ที่มีวงเงินที่ต้องการต่ำกว่าและสามารถใช้แหล่งสินเชื่อที่ไม่เป็นทางการได้

ตารางที่ 3 การประสบปัญหาในการเข้าถึงแหล่งทุนหรือสินเชื่อ

ผลการวิเคราะห์สาเหตุที่คาดว่าจะทำให้ประสบปัญหาในการเข้าถึงแหล่งทุนได้แสดงไว้ในตารางที่ 4 ซึ่งจะเห็นได้ว่า  โดยภาพรวมแล้ว ผู้ประกอบการในทุกช่วงอายุประสบปัญหาในลักษณะเดียวกัน โดยสาเหตุหลัก 3 อันดับแรกที่คาดว่าจะทำให้ประสบปัญหาได้แก่  การขาดหลักทรัพย์ค้ำประกัน แผนธุรกิจที่ยังไม่มีความชัดเจนพอ  และการขาดการเดินบัญชีกับธนาคารอย่างสม่ำเสมอ

ตารางที่ 4 ด้านสาเหตุที่คาดว่าจะทำให้ประสบปัญหาด้านการเข้าถึงแหล่งทุน

ทั้งนี้ เมื่อผู้ประกอบการไม่ได้รับการอนุมัติในการขอสินเชื่อ ทางเลือกที่ใช้เพื่อหาเงินทุนมาดำเนินการ ในตารางที่ 5 ระบุว่า 3 อันดับแรกก็จะเป็นการร่วมหุ้นกับเพื่อ หยิบยืนจากคนรู้จัก หรือคนในครอบครัว มากกว่าที่จะกู้เงินในระบบ หรือหันไปกู้สินเชื่อส่วนบุคคล

ตารางที่ 5 หากขอสินเชื่อจากสถาบันการเงินแต่ได้รับสินเชื่อแต่ไม่ได้รับการอนุมัติจะทำอย่างไร

ตารางที่ 6 แสดงสิ่งที่ต้องการได้รับมากที่สุดจากการขอวงเงินสินเชื่อ  ซึ่งจะเห็นได้ว่า  สำหรับกลุ่ม Startup  สิ่งที่ต้องการมากที่สุด คือ อัตราดอกเบี้ยพิเศษ  สำหรับผู้ประกอบการอีกสองกลุ่มที่เหลือ สิ่งที่มีความสำคัญ คือ จำนวนวงเงินสินเชื่อที่เพียงพอ  อัตราดอกเบี้ยพิเศษ และการไม่ต้องใช้หลักทรัพย์ค้ำประกัน

ตารางที่ 6 สิ่งที่ต้องการได้รับมากที่สุดจากการขอวงเงินสินเชื่อ

สรุปผลการศึกษา

ผลการศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่า  โดยภาพรวมแล้ว  พฤติกรรมการรับสื่อของผู้ประกอบการในกลุ่ม Startup และผู้ประกอบการกลุ่มที่มีอายุตั้งแต่ 4 ปีขึ้นไป  เป็นไปในทิศทางเดียวกัน  แต่ในด้านการบริหารเงินที่ได้รับจากรายได้นั้น  กลุ่ม Startup  จะให้ความสำคัญกับการเก็บเงินไว้กับตัวเพื่อรักษาสภาพคล่องเป็นหลัก 

สำหรับด้านการเข้าถึงแหล่งทุน  ผู้ประกอบการในกลุ่ม Startup จะพึ่งพาแหล่งทุนที่ไม่เป็นทางการมากกว่าผู้ประกอบการกลุ่มที่มีอายุตั้งแต่ 4 ปีขึ้นไป  ผู้ประกอบการประมาณสองในสามมีความต้องการขอสินเชื่อ  แต่ปัญหาการขาดหลักทรัพย์ค้ำประกัน ถือเป็นปัญหาสำคัญที่ผู้ประกอบการคาดว่าจะส่งผลต่อการขอสินเชื่อ  โดยหากประสบปัญหาในด้านการขอสินเชื่อแล้วไม่ได้รับวงเงินที่เพียงพอหรือสินเชื่อไม่ได้รับการอนุมัติ  ผู้ประกอบการทุกกลุ่มจะหันไปพึ่งพาแหล่งทุนที่ไม่เป็นทางการ เพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว  นอกจากนี้แล้ว  สิ่งที่กลุ่ม Startup  ต้องการจากการของสินเชื่อ คือ  อัตราดอกเบี้ยพิเศษ แต่ผู้ประกอบการที่มีอายุ 4 ปีขึ้นไป  จะต้องการจำนวนวงเงินสินเชื่อที่เพียงพอ อัตราดอกเบี้ยพิเศษ และการกู้โดยไม่ต้องใช้หลักทรัพย์ค้ำประกัน